Tên của Tôn Giả nầy lấy theo tên vợ của Ngài (Tôn Ðà La) mà làm tên, vì Ngài thương mến lưu luyến vợ của Ngài. Tôn Ðà La dịch là “hảo ái” hoặc là “đoan chánh”, tướng mạo của vợ Ngài là tuyệt thế giai nhân, là người đẹp nhất trong xứ Ấn Ðộ. Do đó, Ngài Tôn Ðà La Nan Ðà rất thương yêu vợ vô cùng. Khi đức Phật thấy Ngài nhân duyên đã chín mùi, muốn độ Ngài xuất gia (Ngài là em cùng cha khác mẹ với Ðức Phật). Nhưng Ngài chẳng bỏ được người vợ xinh đẹp, cho nên chẳng muốn xuất gia. Do đó, đức Phật dùng phương tiện pháp môn.
Một ngày nọ, đức Phật vào vương cung khất thực, muốn Ngài ôm bình bát của đức Phật về Tinh Xá Kỳ Hoàn, nhưng Ngài bước từng bước mà không muốn rời xa vợ, song chẳng dám từ chối mạng lệnh của anh mình (đức Phật), do đó giải thích với vợ nguyên nhân phải ra đi. Tôn Ðà La nhổ nước bọt trong lòng bàn tay nàng, hạn định Tôn Giả Nan Ðà phải trở về trước khi nước bọt khô, nếu không thì cô ta sẽ không mở cửa cho Tôn Giả Nan Ðà vào.
Tôn Giả hứa sẽ trở về liền, không ngờ đến Tinh Xá Kỳ Hoàn rồi, Phật không cho Tôn Giả về mà muốn Tôn Giả xuất gia, do đó xuống tóc cho Tôn Giả. Tuy nhiên đã xuất gia nhưng hằng ngày Tôn Giả đều muốn tìm cơ hội trốn về nhà, vì Tôn Giả chưa xả bỏ đặng nàng Tôn Ðà La!
Ðức Phật thấy Tôn Giả luôn luôn buồn rầu không vui, mới đưa Tôn Giả lên núi đi du ngoạn. Ðến trên núi thấy bầy khỉ đùa giỡn, đức Phật bèn hỏi :”Con hãy so sánh bầy khỉ nầy với nàng Tôn Ðà La ai đẹp hơn? ” Tôn Giả nói :”Ðương nhiên nàng Tôn Ðà La đẹp hơn, bầy khỉ xấu xí làm sao sánh với nàng Tôn Ðà La.” Ðức Phật nói :”Con thật là thông minh, biết phân biệt đẹp xấu, được rồi, chúng ta trở về.” Trở về, Tôn Giả nhớ vợ không ngui, tuy nhiên luôn luôn muốn trốn đi nhưng chẳng có cơ hội.
Phật thấy Tôn Giả buồn bã không vui, lần nầy Phật đưa Tôn Giả lên các cõi trời du ngoạn, thấy thiên cung thật đẹp đẽ trang nghiêm, lại có một thiên cung, bên trong có rất nhiều tiên nữ xinh đẹp tuyệt trần. Ðức Phật hỏi Tôn Giả :”Con thấy những vị tiên nữ nầy đẹp hay là nàng Tôn Ðà La đẹp hơn?” Tôn Giả nói :”Ðương nhiên là tiên nữ đẹp hơn, nàng Tôn Ðà La sánh với tiên nữ cũng giống như khỉ sánh với nàng Tôn Ðà La, nàng Tôn Ðà La sao có thể sánh với tiên nữ được !” Tôn Giả thấy những tiên nữ đẹp mà chẳng thấy chủ nhân, do đó mới hỏi tiên nữ :”Ai là chủ nhân của các vị?”
Tiên nữ đáp :”Chủ nhân của chúng tôi là em của đức Phật, là Tôn Giả Tôn Ðà La Nan Ðà. Bây giờ anh ấy đang theo đức Phật tu đạo, đời sau anh ấy sẽ sinh về cung trời nầy, chúng tôi sẽ hầu hạ anh ấy.” Tôn Giả nghe như vậy tâm mừng rỡ vô cùng, nghĩ rằng: “Có những tiên nữ xinh đẹp như thế sẽ hầu hạ mình, mình nhất định phải dụng công tu hành.”
Lần nầy trở về, Tôn Giả đã hoàn toàn quên nàng Tôn Ðà La, mà chỉ nhớ đến các tiên nữ. Cho nên Tôn Giả thay đổi thái độ trước kia, ngược lại rất tinh tấn dụng công tu hành, nhưng đức Phật biết Tôn Giả chỉ muốn tu để sinh về cõi trời làm chủ nhân của các tiên nữ. Do đó, một ngày nọ, đức Phật đưa Tôn Giả đi xuống địa ngục xem cho biết. Ðến địa ngục thấy cảnh trạng thật thê thảm hãi hùng, nào là : núi đao, chảo dầu sôi, hầm lửa, đủ các thứ địa ngục, khiến cho người thấy toát mồ hôi, toàn thân run sợ!
Cuối cùng đến địa ngục nọ, thấy có hai con quỷ giữ chảo dầu sôi mà chẳng thấy có ai ở trong đó, bèn hỏi quỷ rằng : “Sao trong chảo dầu sôi nầy chẳng thấy có ai?” Quỷ đáp :”Anh không biết đâu, chảo dầu sôi này để dành cho em của đức Phật tức là Tôn Giả Tôn Ðà La Nan Ðà, bây giờ đã theo Phật xuất gia tu đạo, nhưng chỉ muốn tu để hưởng phước cõi trời, sau khi hưởng thụ hết phước cõi trời thì Tôn Giả sẽ đọa vào địa ngục, đợi Tôn Giả sẽ vào chảo dầu sôi nầy.”
Tôn Giả nghe rồi thì toàn thân toát ra mồ hôi run lập cập nghĩ :”Không xong rồi, nguyên lai chảo dầu nầy chuẩn bị dành riêng cho ta, biết làm sao?” Sau đó, Phật đưa Tôn Giả trở về nhân gian, vì Tôn Giả mà nói về pháp môn : Khổ, không, vô thường, vô ngã. Lúc đó Tôn Giả tinh tấn dụng công tu hành chẳng bao lâu chứng được quả A La Hán.
Tuy nhiên ban đầu Tôn Giả rất thương nhớ vợ, nhưng từ khi thấy các vị tiên nữ quá xinh đẹp hơn vợ, thì Tôn Giả chẳng còn nhớ vợ nữa. Một khi biết được khổ ở địa ngục thì mới chân chánh phát tâm tu hành. Nếu không biết khổ ở địa ngục, thì Tôn Giả chưa chịu phát tâm tu hành.